Home
Deep Learning en de wormen
Chat Bots, ook wel Conversational Agents of Dialog Systems, zijn hot.
Al spelend met Siri op mijn iPhone, werd ik al eens geconfronteerd met het verzoek of ik de desbetreffende vraag niet wat vriendelijker kon stellen?
Mijn vrouw was het direct eens met Siri, zij vindt mij ook een botte hork…
sf-auteur Vernor Ving 1993 Voorspeld in zijn sf-roman Marooned in realtime Binnen dertig jaar zullen we de technologische middelen hebben om bovenmenselijke intelligentie te creëren. Kort daarna zal het menselijk tijdperk beëindigd zijn.
Vinge wil eigenlijk zeggen: dat voor hedendaagse intelligente mensen de maatschappij van 'na de singulariteit' niet meer te begrijpen valt.
Ofwel:
“Een platworm kan een miljoen jaar naar een opera kijken maar hij zal daarvan nooit iets begrijpen.”
Kijkend naar visuele data, kleur, diepte, contrast en beweging en het integreren met geluid en geur en het aanraken van objecten. Al deze zintuigelijke waarnemingen samen brengen in één samenhangende versie van de wereld - dat is waar onze hersenen goed in zijn.
Kunstmatige intelligentie probeert een vergelijkbaar proces in de computer na te bootsen en naast de menselijke waarnemingen, zijn er ook nog vele voor ons niet waarneembare sensorische waarnemingen: GPS, WiFI, radar, data van medische sensoren en dit gecombineerd met de massieve informatie van het internet Big Data.
Natural Language
Taal is de interface, die we ieder dag gebruiken, om informatie van mens tot mens te communiceren: "Natural Language". Maar als je dezelfde interface kan gebruiken om de communicatie tussen mens en machine te vergemakkelijken. In plaats van zoekwoorden in Google zou je een vraag stellen, mogelijk een kort gesprek, en krijg een reactie. In plaats van te klikken op op diverse knoppen in app's, kun je gewoon zeggen wat je wilt bestellen bij Appie Hein, of je verteld je auto waar je naar toe wilt.
Natural Language Processing (NLP) taken, taken zoals het categoriseren van tekst, het vinden van de inhoud thema's, het analyseren van sentiment, het herkennen van entiteiten, of het beantwoorden van open vragen.
Nog een stap verder, het real time vertalen van gesproken woord, een telefoongesprek met een Chinees sprekend persoon en elkaar in eigen taal kunnen verstaan.
RL
De theorie van reinforcement learning is gebaseerd op psychologie en neuroscience, vergelijk het met het trainen van een huisdier. Goed gedrag wordt beloond en verkeerd gedrag wordt bestraft.
Dit gecombineerd met het Markov Decision Processes en Big Data geeft een superieure “denkkracht”. Nu nog veelal gespecialiseerd in één taak, bijvoorbeeld het spelen van een spelletje Go, maar dan op een beter niveau dan een huidige wereldkampioen.
Dit is slechts het begin:
Alle grote tech. bedrijven zijn druk aan het werk, Deep Learning technieken worden op de een of andere manier toegepast. Zelf rijdende auto's, gebruiken Deep Learning om hun omgeving te modelleren.
Google Deepmind, Alpha Go, versloeg de wereldkampioen Lee Sedol. Alpha Go won met 4 - 1.
Deep Mind Health, wordt momenteel getest in het Royal Free Hospital London.
Facebook werkt aan gezichtsherkenning, en Skype / Microsoft voor real-time vertaling.
Microsoft werkt aan:
Tay is de virtuele versie van een veertien jarig meisje. Tay ontspoorde helaas, Tay bleek een hit voor racisten, mafkezen en online onruststokers, die Tay hebben overgehaald om met haar vrolijke meisjes stem raciale, blanke suprematie propaganda, en zelfs regelrecht oproep tot genocide uit te kramen.
Inmiddels is Tay al weer uit de lucht voor onderhoud…
Microsoft kent ook nog Cortana, een tegenhanger van Siri
Google Now:
De Siri voor het Google Android systeem, werkt ook nauw samen met de diverse diensten van Google: Gmail, Google Calendar, Google Maps en natuurlijk de zoekmachine
Amazon:
Echo is Amazon's virtuele medewerker en audio speaker waarmee je opdrachten kunt geven naar andere diensten door middel van je stem. Het wordt geleverd met Alexa, Amazon's Siri-achtige voice-activated service, zodat je een muziek-playlist kunt afspelen of bestel een product gewoon door te praten.
Facebook:
Nog in de test fase de know-it-all assistent genaamd M als onderdeel van de messenger app. dat elk verzoek kon behandelen voor u.
Codenaam "MoneyPenny", M is je alles-in-één virtuele assistent.
OpenAI:
Elon Musk bekend van Tesla, Space X de hyperloop en Sam Altman van Y Combinator, bekend van honderden start-ups met als bekendste: Airbnb, Dropbox, Reddit en Streep. Hebben een non-profit kunstmatige intelligentie onderzoeksbureau opgericht, omdat dit onderzoek vrij is van financiële verplichtingen, kunnen zij zich beter concentreren op een positieve menselijke impact.
Open Worm
Het neurale netwerk van de: Caenorhabditis elegans worm.
He Open Worm project, heeft als doel: Het begrijpen hoe hersenen werken. Door deze als een machine na te bouwen van modellen.
Met slechts 959 cellen, met inbegrip van 302 neuronen, is het “eenvoudige” wezen een mooi studie object, een worm, hermafrodiet van het geslacht C elegans.
OpenWorm, is een online community project, dat het neurale netwerk van de worm via reverse-engineering C elegans digitaal na te bouwen. “Deze open-source groep bouwt een open-source digitaal platform om de activiteit van het zenuwstelsel te simuleren en, uiteindelijk, van alle aanwezige cellen.”
Wie weet lukt het om deze worm van opera te leren genieten?
De risico’s
AMELIA is een op AI gebaseerde call center medewerkster, dit is haar eerste taak, maar ze is in staat om nog veel meer te leren.
Amelia, derze cognitieve kenniswerkster, is een virtuele agent die begrijpt wat mensen vragen - ook wat ze voelen - als ze bellen voor service.
Ze zal nooit een dag ziek zijn, ze zal geen lid worden van een vakbond en niet staken, of tijd verspillen op Facebook, Twitter of WhatsApp. Gemaakt door IPsoft, ze leert in een fractie van de tijd die een mens er voor nodig zou hebben een nieuwe taak of nieuw onderwerp. Het sterke punt is natuurlijk dat ze haar nieuwe taak in 20 talen kan uitvoeren . Implementeer haar wereldwijd en 250 miljoen mensen kunnen op zoek gaan naar een nieuwe baan.
Autonome moordmachines. Meer dan 50 landen zijn deze aan het ontwikkelen de zogenaamde "slagveld robots". Het meest gewild, zijn robots die de "zelf de kill beslissing“ kunnen maken. Zonder dat er nog een mens aan te pas komt. Onderzoek naar autonome slagveld robots en drones worden gefinancierd in veel landen, waaronder: De Verenigde Staten, het Verenigd Koninkrijk, Duitsland, China, India, Rusland en Israël.
Werkgelegenheid
Ai en robotisering hebben al veel werkeenheid gekost en het einde daarvan is nog lang niet in zicht. Een groot deel van de banen zullen verdwijnen, maar dat betekend ook dat een grote deel van de consumenten “verdwijnt”. Een kip en het Ei probleem…
"Zij die weten, doen. Zij die begrijpen, onderwijzen. "- Aristoteles
Vaardig, Waardig , Aardig…
Platvorm Onderwijs 2032
Zondag mij weer eens uitstekend vermaakt, met Arjan Lubach, zondag met Lubach is een van mijn favoriete programma’s. De nieuwe farao voor Nederland was briljant, maar ook de samenvatting van het door Staatssecretaris van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap. Sander Dekker opgestelde plan om het onderwijs (weer) te vernieuwen: Ons Onderwijs 2032. Bij nadere inspectie blijkt het vooral een lijst met open schooldeuren te zijn.
Om het een beetje plat samen te vatten “ik heb zondag dan ook weer de ballen uit mijn broek gelachen”.
Nu beschouw ik mijzelf als een enigszins cynische gedesillusioneerde “oude” onderwijs gek, immers als je 32 jaar les hebt gegeven aan volwassenen is er sprake van enige inzicht.
Nu heb ik sowieso niet veel met het duo dat de huidige politieke media en onderwijslandschap vertegenwoordigd. Mogelijk heeft dat iets te maken met het uitfaseren van landelijke kenniscentra…
Voor het KNMI is het al complex om het weer langer dan drie dagen voor uit te voorspellen.
Dus als je als staatssecretaris van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap. het toekomst perspectief, voor de komende 16 jaar onderwijs wilt voorspellen, dan trek je toch wel een hele grote broek aan. Zeker bij gebrek aan een glazen bol gaat hier dan ook niet veel van terechtkomen.
Nu is er wel een een beroepsgroep die tegen een redelijke vergoeding berijdt is om het al dan niet digitaal of van dode bomen gemaakt papier te vullen met alle didactische en pedagogische bullshit die zij nog in hun vergeelde schoolschriftjes kunnen vinden, gelardeerd met wat modische prietpraat.
Maar het gevoel blijft bestaan, dat het Sander Dekker toch voornamelijk is te doen om zijn naam te koppelen aan de komende onderwijs vernieuwingen.
Ik vermoed dat het onderzoeksrapport:
THE FUTURE OF EMPLOYMENT: HOW
SUSCEPTIBLE ARE JOBS TO
COMPUTERISATION?
Carl Benedikt Frey and Michael A. Osborne
September 17, 2013
Beide werkzaam bij de Oxford University
Sander Dekker volledig is ontgaan, “Ik heb de literatuurlijst in het >rapport Ons onderwijs 2032< gecheckt en inderdaad dit onderzoeksrapport ontbreekt.”
Ongeveer 47 procent van de totale werkgelegenheid in de VS is in de categorie met een hoog risico. Dit betekent dat deze banen op de tocht komen staan, binnen een tijdsbestek van één a twee decennia.
Om dit te beoordelen, implementeren ze een nieuw methodologie om de waarschijnlijkheid van de automatisering te schatten voor 702 gedetailleerde beroepen. Op basis van deze schattingen, onderzochten ze de te verwachte gevolgen van de toekomstige automatisering op de arbeidsmarkt, met als primaire doelstelling, het analyseren van het aantal banen dat in gevaar gaat komen en de relatie tussen een beroep en de kans op automatisering, van dat beroep, de lonen en het vereiste opleidingsniveau.
Als we dit naar de Nederlandse situatie vertalen betekend dit dat we van: 8,2% werkloosheid van de totale bevolking naar 47% gaan, even er van uit gegaan dat wen de situatie in de US één op één kunnen vertalen naar Nederland. Misschien gaan we wel terug naar de digitale middeleeuwen?
Het resultaat is een steeds meer gepolariseerd arbeidsmarkt, met een groeiende werkgelegenheid voor de hoog inkomen “cognitieve banen” en de laag inkomen “manuele beroepen”, maar van een uitholling van de midden-inkomen “routine banen”.
Dit tijdsbestek wat in het onderzoek van de toekomst van werkgelegenheid wordt genoemd, valt mooi samen met het tijdsframe van het Platvorm Onderwijs 2032.
Ik heb in het eindadvies gezocht naar de term werkeloosheid en heb deze term niet kunnen vinden in het eindrapport.
Toch wel en dingetje om de toekomstige generatie op te attenderen.
Met enig boeren verstand, is te beredeneren dat: Robotisering, Kunstmatige intelligentie, Big Data-mining, Machine learning, machine vision sensor techniek etc. etc. iets gaat betekenen.
Wel weet het rapport onderwijs 2031 te melden dat:
Voor iedereen geldt dat baan- en baaszekerheid geschiedenis is geworden.
de volgende quote komt ook uit het rapport:
“mensen met een middelbare opleiding in de dienstensector, in de twintigste eeuw nog bij uitstek een sector van groei. Voor iedereen geldt dat baan- en baaszekerheid geschiedenis is geworden. Werkzekerheid zal steeds meer bepaald worden door het vermogen tijdig nieuwe kennis en vaardigheden te verwerven en door een zekere flexibiliteit in het aanvaarden van werk waar vraag naar is.”
De eerste regel in deze quote is nogal tegenstrijdig met de conclusies uit het rapport van de Oxford University.
Waarschijnlijk kun je dit vertalen in het hebben van 6 a 7 kleine baantjes, waar het zout in de pap niet mee te verdienen is en dat je dat uiteraard tot je 70 ste moet volhouden zonder enig zicht op een fatsoenlijk pensioen.
Over het brein leren wordt ook nauwelijks gerept, zelf kortgeleden tijdens de graficus vakdag, waar professor Erik Scherder bekend van DWDD en DWDD University een van de key note speakers was weer veel opgestoken, o.a. dat mijn prefrontale cortex na mijn 30 ste levensjaar is gestopt met zijn ontwikkeling en dat mijn partiële lob er ongeveer twaalf jaar geleden mee is gestopt.
Gelukkig heb ik wel invloed op de kwaliteit van mijn witte stof (Latijn: substantia alba).
Bewegen, bewegen en nog eens bewegen, maximaal doorbloeden...
Minimaal 30 minuten stevig wandellen iedere dag, hoewel volgens de meeste activity trackers is 10.000 stappen per dag de norm. Ik ben er inmiddels achter dat je dat niet gaat lukken in 30 minuten.
Grappig, eigenlijk hebben wij hersenen om te kunnen bewegen, in de natuur, waar wij trouwens ook deel van uitmaken kom je interessante varianten tegen. Bijvoorbeeld de zakpijp, dit is een organisme wat je in Nederland onder water tegen kunt komen in de Oosterschelde en de Grevelingen. Voor de sportduikers die ook in de Nederlandse wateren duiken, is de zakpijp een organisme wat je bij ieder duik tegen komt.
Nu is er met dat beestje iets eigenaardig aan de hand, het kent een larve stadium, waarin het rondzwemt op zoek naar een harde ondergrond “substraat” meestal een steen van de dijk of een grote oester. Om te bewegen heeft deze larve dus “hersenen” eigenlijk meer een rudimentaire ruggengraat nodig om te kunnen bewegen.
Echter als de harde ondergrond is gevonden transformeert het beestje naar zijn uiteindelijke vorm de zakpijp.
Omdat deze niet meer beweegt eet de zakpijp zijn eigen hersenen op. Immers in de natuur moet je zuinig om gaan met alle resources.
Nu worden onderwijs vernieuwingen vaak genoemd naar dieren, al dan niet uitgestorven, zoals de wel bekende mammoet wet, misschien wel aardig om de onderwijskundige oprisping van Sander de ZAKPIJP WET te noemen…
Het zoeken naar de beste kwaliteit
Onder water fotograferen en video producties maken is een hobby, die ook aan ontwikkelingen onderhevig is. Nu loop ik al weer een kleine 40 jaar mee in de onderwatersport en daarvan heb ik ook een groot aantal jaren onder water gefotografeerd en de laatste jaren is daar ook onderwater video bij gekomen. Wat betreft de techniek van duiken is er wel het een ander veranderd, sinds de avonturen van Hans & Lotte Hass en ook niet de vergeten de avonturen van Jacques Cousteau en de Calypso, "een omgebouwde mijnenveger, waar John Denver ooit een songtekst over heeft gemaakt".
Wat betreft het duiken zelf, is de techniek niet schokkend veranderd, sinds de uitvinding van de Ademautomaat door Cousteau en Cagnan. Hooguit de introductie van de computer, die de verzadiging van het lichaam met stikstof bijhoudt, waarmee de decompressie mee bepaald wordt.
De laatste jaren worden er wel ontwikkelingen gedaan in het duiken met andere gasmengsel als samengeperste lucht.
Nitrox “lucht waar wat meer zuurstof aan toegevoegd is” en Trimix “een mix van zuurstof met Stikstof en Helium”.
Ook nieuw is om het uitgeademde gas niet in grote bubbels naar de oppervlakte te laten opstijgen de zogenaamde open systemen. Maar duiksystemen "Rebreathers", die via een filter met “Sofnolime® soda lime carbon dioxide absorbent” het uitgeademde gasmengsel weer ontdoet van de CO2 “Carbon Dioxide” die onze uitgeademde “lucht” bevat en deze in een gesloten systeem weer aanbiedt om opnieuw ingeademd te worden.
Dus nu duiken zonder bubbels en veel kleinere duikflessen die bijna niet leeg kunnen raken.
Op zich ook niet helemaal nieuw, want Hans & Lotte Hass gebruikten ook al rebreathers. Echter dit waren zogenaamde duikboot ontsnapping sets, die met pure zuurstof functioneerde. Als je met deze spullen gaat duiken op een diepte groter als 7 meter en een duikduur van langer dan 45 minuten is pure zuurstof een zekere vorm van zelfdoding. Zuurstof onder hoge druk wordt zeer giftig “CNS poisoning”, het centrale zenuwstelsel raakt dan behoorlijk in de war raakt en een epileptische aanval is het gevolg en de duiker verliest het bewustzijn, wat niet erg gewenst is onder water.
Terug naar het maken van foto’s en video
De eerste pogingen was met een bakelieten Onder Water camera “Nemrod Siluro", waar 12 opnames 6 X 6 cm mee gemaakt konden worden en waar je een netje met flitslampjes mee moest nemen en na ieder foto het lampje moest vervangen. Op zich niet zo'n eenvoudige handeling, want flitslampjes drijven.
Ik had deze camera geleend van een duikmaatje, echter bij de eerste pogingen in de omgeving van het Griekse eiland Korfoe liep deze camera genadeloos vol met zeewater. Zelf zakte ik door de lekkende camera veel te snel, wat mij een barotrauma aan de sinussen opleverde, met als gevolg een jaar niet meer kunnen duiken en een ervaring rijker “ik weet nu wat spoelen bij de KNO arts betekend”. Het duikmaatje waar ik de camera van had geleend had nog minder geluk, hij was beroepsduiker en had zichzelf, “zijn luchtslang samen met de kabels waar hij mee aan het werk was bij de Kill tunnel vast geschoten aan het beton”, verdronken in een paar meter water…
Vervolgens met een kolossaal perspex onderwater huis “Ikelite” met daarin een Canon spiegel reflex camera met motorwinder. Dit gehel was uitgerust met een knots van een flitser “ook Ikelite” op een arm. Er was beperking 36 dia’s kon je maximaal maken en als je het heel goed gedaan had had je misschien wel 2 of drie redelijk geslaagde “top” dia’s. Zelfs nog aan een onder water fotowedstrijd deelgenomen “de Grevelingen Sub”.
De digitale camera
Een aantal jaren later kwam er een nieuwe ontwikkeling digitale compact camera’s die ook met een onderwaterhuisje geleverd konden worden. Een hele verbetering, omdat met deze camera’s je de mogelijk hebt om direct onder water te kijken of de foto is gelukt en met grote geheugen kaartje was je ook niet gebonden aan een maximum van 36 opnamen. En nieuw met deze camera’s kun je ook video opname’s maken. Met deze camera ontdekt dat het maken van video onder water ook best wel leuk is. Het maken van de OW video is relatief eenvoudig, maar daarna komt het pas. Ddan wil je er ook iets moois van maken en heb je video edting software nodig. Nu heb ik met de Adobe Creative Suite software jaren les gegeven o.a. met PhotoShop, InDesign, Illustrator en Acrobat en nog een hoop andere software, dus was de keus niet zo moeilijk, Adobe premiere pro.
Een storyboard maken, veel weggooien, mooie overgangen maken geluid toevoegen en zo als een goed graficus betaamt, niet alle mogelijke opties gebruiken, maar jezelf beperken.
De GoPro
Na de aanschaf van een GoPro Hero4 camera, standaard uitgerust met een onderwater huisje, is de kwaliteit weer met sprongen omhoog gegaan, De video kwaliteit is verbluffend, er kan tot 4K video mee gemaakt worden, ofwel 4 X HD kwaliteit.
In het voorjaar met de nieuwe GoPro gefilmd in Curacao, waar je wel rekening mee moet houden is dat er onder water zich een optisch proces afspeelt. Het water functioneert als een filter en er verdwijnt steeds meer kleur uit het licht, hoe dieper je gaat, hoe meer kleur er verdwijnt. Eerst verdwijnt het rode deel uit het witte licht en als je maar diep genoeg gaat blijft uiteindelijk uitsluitend het blauwe licht over.
Voor een deel kun je dit opvangen door een rood filter te gebruiken, die brengt wel weer wat kleur terug, of je moet een video lamp mee gaan nemen, Hadden we vroeger uitsluitend de stroom slurpende halogeen lampen, waar je loodzware accu’s voor moet gebruiken. Die weer een probleem opleveren als je op Schiphol je handbagage moest laten wegen.
Maar ook hier heeft de Led verlichting zijn intrede gedaan en er zijn nu hele mooie onderwater Led lampen, die veel licht en een groot oppervlakte kunnen uitlichten, noodzakelijk omdat de GoPro met een 100º groothoek lens werkt. In het najaar is er weer een korte duikvakantie geweest naar Egypte naar het plaatsje El Gouna en is er gedoken in de Rode zee, nu met GoPro en duiklamp.
Nadeel GoPro
Ondanks dat ik het een waanzinnig goed apparaatje vindt, waar ik erg enthosiast over ben, is er toch ook wel een min puntje, je kunt een oneindig aantal instellingen doen met slechts 3 knopjes en dit controleren op een minuscuul LCD schermpje. Voor de wat ouder wordende duiker is dit bijna niet meer af te lezen, echter ook hier weer een oplossing gevonden:
Leeslenzen in het duikmasker laten plakken.
Zoeken naar meer kwaliteit
Het zoeken naar meer kwaliteit is niet uitsluitend en kwestie van hardware aanschaffen, maar ook beheersing van de techniek, om stabiele opnamen te kunnen maken is het belangrijk dat je goed kunt uit trimmen onder water “het gewichtloos blijven en zo relaxed mogelijk bewegen”.
Geen stof maken, de lamp goed instellen etc.
Maar ook in de nabewerking is nog veel mogelijk, maar daar moet weer veel voor getest gaan worden:
Nu alles gefilmd in 2K7 kwaliteit, volgens de handleiding van de GoPro is 4K video uitsluitend geschikt om van statief te filmen.
Wil ik toch nog eens onder water gaan testen, ook een interessante optie is ProTune een videokwaliteit/instelling, waar de sensor informatie direct wordt vastgelegd, zonder berekeningen voor witbalans, scherpte kleur etc. vergelijkbaar met de RAW fotografie van DSLR camera’s.
Als het goed is kan de Adobe software deze ProTune opname’s ook inlezen en is het mogelijk om bijvoorbeeld alle instellingen op de Mac te doen, met visuele controle. Nog een ander dingetje in mijn wensen paketje is Macro video, ook hier zijn weer mooie oplossingen voor.
Kortom nog lang niet uitgespeeld onder water.
Om de video's in HD te bekijken kun je beter op de link klkken en niet in de afbeelding, of als de video speelt op het Vimeo logo en dan op HD
Dolfijnen
Deze twee video’s, zijn gemaakt met mijn GoPro, behalve de twee shots van een ontmoeting met wilde dolfijnen, deze zijn gemaakt door mijn duikmaat Eep, met een Sealife DC1400 HD Sea Dragon Pro set met lamp en flits combinatie. Dit was onze tweede duik deze vakantie, de eerste duik was prut, gelukkig was de tweede duik veel beter. Tijdens deze duik bij the Anchor “een duikstek in de buurt van Hurghada” een fantastische encounter met deze nieuwsgierige dolfijnen . Helaas was de accu van mijn GoPro hartstikke leeg, eigen schuld, “vergeten uit te schakelen tussen de duiken”.
Conclusie kwaliteit is het voortdurend blijven bijvijlen, als een Zwitserse horlogemaker. Het kan altijd beter…
De geboorte van een 3D printer
Na een poosje inactiviteit op mijn blog, wordt het wel weer eens tijd voor een nieuw artikel. Dit maal gaat het over 3D printen. In de winter was ik gestart om een 3D printer te gaan bouwen. Na een aantal bezoeken aan de Rapid Pro beurs, die in Veldhoven georganiseerd wordt. Deze beurs kent een tweedeling tussen professionele 3D printers en hobby 3D printers, op deze beurs raakte ik voor het onderwerp geënthousiasmeerd.
Inmiddels ben ik ook in contact gekomen met een gepassioneerd 3D printer bouwer en freelance auteur voor diverse bekende bladen en kranten. Via zijn blog RepRap voor beginners contact met hem gezocht en hem bereid gevonden om de onderdelen te printen om een Kossel Mini 3D printer te gaan bouwen. De Kossel Mini is een parametrische delta robot 3D-printer, voor het eerst gebouwd in 2012 door
Johann Rocholl in Seattle, Verenigde Staten, op basis van zijn eerder Rostock Delta printer. De bouwbeschrijvingen zijn als open source op het internet te vinden.
Deze printer is vernoemd naar Albrecht Kossel, een Duitse biochemicus. Het begrip RepRap betekend ook dat deze printers zichzelf vermenigvuldigen “self-replicating manufacturing machine”.
De kossel Mini is een zogenaamde Delta robot printer, deze beweegt zich elegant langs drie torens als een spin, in tegenstelling tot de printers van het cartesiaans systeem, deze bewegen links naar rechts, van voor naar achteren en op en neer. Voordeel van de Delta printers is dat de bewegende delen veel lichter zijn als van een printer volgens het cartesiaans systeem en het te printen object staat stil wat interessant is voor hogere objecten.
De geprinte onderdelen is een ding, maar er komt veel meer bij kijken; aluminium profielen, koolstof vliegerstaafjes, elektronica, motoren. Je komt zelfs terecht bij een skeeler specialist voor een bepaalde maat lagertjes, die voornamelijk in skeelers worden gebruikt. Maar het meeste wordt toch wel in China besteld, het is onvoorstelbaar als je hier mee begint, dat bijvoorbeeld AliExpress allerlei spullen gratis verzend naar Nederland of het nu om een paar tientjes gaat of een pakje met een inhoud van 2,35€, alles wordt keurig binnen een dag of zeven bezorgd, behalve als je rond de kerstdagen besteld. Ik begin steeds meer respect te krijgen voor de manier waarop de Chinezen zaken doen.
Ook het bestellen van RVS boutjes en moertjes blijkt een avontuur op zich, bij de Gamma of een van de andere bekende doe het zelf zaken kun je het onmiddellijk vergeten. De web-shop van het RVS paleis bleek de oplossing, met een eindeloos assortiment boutjes en moertjes.
Het bouwen van de printer begint met veel zaken die je onder de noemer fijnmechanica kunt samenvatten. Vervolgens wordt er een hoeveelheid bedrading getrokken en gesoldeerd.
De computer techniek bestaat uit een Arduino Mega 2560, waarop een zogenaamd RAMPS 1.4 Controller “Arduino Mega Pololu Shield” wordt gestoken. Daarop weer een viertal Stepper Motor printjes en om het geheel compleet te maken een Full Graphic Smart Controller met SD card reader.
Vervolgens de firmware en software.
Als fanatiek Apple adept wil je natuurlijk met je iMac werken, maar nu blijkt een Mac niet zo eenvoudig aan te sluiten op een Arduino board, de processor die de printer aanstuurt. Nu blijk de Arduino wel aangesloten te worden met een USB kabel, echter dit wordt op de Arduino geïnterpreteerd als een seriële com poort, een techniek uit het jaar kruik…
Natuurlijk wil de iMac dit niet begrijpen aangezien er veel modernere techniek standaard aan boord is. Eerst maar een uitstapje gemaakt naar Linux, dit werkte direct uitstekend, echter op een piepklein netboekje werken, als naast dit netboekje een 27” inch scherm staat. Uiteindelijk de boel met het installeren van een paar bijzonder vage Chinese software drivers aan de praat gekregen.
Daarna moet er firmware in de Arduino, dit kun je weer vinden.
Het proces van 3D printen valt in en aantal stappen te verdelen:
- Het 3D tekenen of een ontwerp lenen van www.thingivers.com
- Exporteren naar een .slt bestand
- Het .slt bestand slicen naar een G-code bestand
- Het uiteindelijke printen.
Een drietal software pakketten getest:
- Repetier met Repetier firmware
- Printrun met Slicer en Marlin firmware
- Mattercontroll met keuze uit 3 verschillende ingebouwde slicer’s en Marlin firmware
De laatste is het voorlopig geworden, gaf de beste resultaten tot nog toe en heeft een eenvoudige software routine om het print bed te levelen.
Nu lijken veel zaken opgelost, echter het printen zelf kent nog veel parameters, die er voor zorgen, dat laagjes, wel of niet plakken aan het bed, onverklaarbare “blobjes” in de print, die na hard worden er voor zorgen dat de printkop uit de koers gaat en vrolijk een cm naast heet eerst geprinte deel verder gaat. Kortom nog veel parameters die het leven van een 3D printer beinvloeden.
